प्रसंग १
पिशाच्च आणि दगडू
आनंदराव अगदी शांत स्वभावाचे आणि धार्मिक वृत्तीचे व नावाप्रमाणे नेहमी आनंदी राहणारे गृहस्थ. त्यांना सर्व आदराने दादा बोलायचे. दादांना सर्व मानायचे. त्यांचा एक वेगळाच दबदबा होता. त्यांचा खूप अभ्यास झालेला. त्यांच्या आधारस्तंभ त्यांच्या पत्नी सुमनबाई, ह्या त्यांचा भरभक्कम आधार.
त्यांना तीन मुले, सुना, दोन मुली सर्वांचे विवाह करून यांनी सर्व कर्तव्य पार पडलेली. तीन नातवंड मुलांची व दोन मुलींची. हे सर्व शेतात गावाबाहेर राहायचे एकत्र कुटुंबपद्धती असल्यामुळे घरातील संख्या जास्त सर्व मिळून मिसळून राहायचे अगदी सुखी आणि समाधानी कुटुंब. त्याकुटुंबात त्यांचा नातू सुरश्या, गण्या, राजा त्यातील सूरशा हा अगदी लाडाचा, सूरशाच्या जन्मावेळी सांगण्यात आले होते की हा मोठा झाल्यावर मोठ्या संकटात सापडू शकतो याच्याकडे विशेष लक्ष द्या. तसा हा भविष्यात खूप मोठा व्यक्ती बनेल. तेव्हा पासून सूरशा कडे दादांचे जास्तच लक्ष लागलेले होते. दादा घरातील सर्वांना रोज सकाळ संध्याकाळ शेतातील मंदिराच्या मंडपात घेऊन बसायचे त्यांना विविध श्लोक शिकवायचे धार्मिक माहिती द्यायचे. रोज त्यांचे समवयस्क मित्र मंडळीना घेऊन भजन करायचे. सर्व विविध प्रश्न त्यांना विचारायची आणि दादा त्यांच्या प्रश्नाचे समाधान करायचे.
असच रोजच्या दिनचर्येनुसार दादा संध्याकाळी सर्वांना घेऊन बसले होते. तेवढ्यात दादांचे मित्र सदु बुआ बोलले दादा मला एक प्रश्न विचारायचा होता दादा बोलले विचारा.
सदु बुआ बोलू लागलेत की दादा काल रात्री पोरगा रोजच्या पेक्षा जरा उशिराच घरी आला आणि घरी आल्यापासून सारखा – सारखा रडत आहे म्हणे की शेतावरून येत असताना मला चिंचेच्या वनात काही वेगळ दिसलं. आणि मी त्याच्याकडे बघितलं तर ते माझ्या मागे लागल मी कसा बसा जीव मुठीत ठेऊन पळतच घरी आलो. आणि रडायचा, मला नेमक समजल नाही की त्याला तिथ काय दिसलं असाव ?
दादा बोलू लागले.. सदु बुआ वेळ काळ काही बघायचा असतो की नाही की फकत कामाचच बघता तुम्ही. कालचा दिवस पण चांगला नव्हता काल अमावस्या होती आणि त्याला तिथे चींचीच्या वनात काहीतरी दिसन हे साहजिक आहे. उपरी हवा तर वाहतच असते. ती जागा तशी आवेशीत आहे. तसे सर्व विचारु लागले की दादा हे काहीतरी म्हणजे काय ? तुम्ही आता काय बोलले ते समजल नाही. दादा बोलले की आता तुम्हाला माहिती देणे आवश्यक आहे. जेणे करून तुम्ही कोणी अशी चूक करणार नाही व काळाचा ग्रास बनणार नाही. तसे दादा बोलले की मी तुम्हाला काही अनुभव सांगतो जे काही माझ्या आयुष्यात आलेत, काही मित्रांकडून ऐकले. काही इकडून तिकडून ऐकलेत.
दादा बोलू लागले की सदू बुआ तुम्हाला तर आठवायलाच हवे की आपण सुद्धा असा प्रसंग अनुभवलेला आहे. सदू बुआ बोलले नाही. दादा थोडी स्पष्ट आठवण करून द्या. आशीच्या उपचारासाठी दत्तू बुआ ने आपल्याला जंगलात पाठवलं होत…. सदू बुआ बोलले आठवल दादा लय भयंकर प्रसंग होता तो… आजही रडायला येते. दादा बोलले की तसाच प्रसंग तुमच्या मुलाने अनुभवला असावा काल… दादा बोलले आमच्या जीवनातला हा किस्सा आहे मी साधारण १८-१९ चा असेल व सदू बुआ १६-१७ चे आणि दगडू भाऊ ३५ वर्षाचे असतील. आम्ही जंगलातून काही औषधी घेऊन येत होतो. वेळ हि रात्री अकरा ची असेल. दत्तू बुआ ने आम्हाला आधीच सांगितल होत की काहीही होवो पण एकदा तो झाड पाला घेतला की घरी ये पर्यंत मागे वळून पहायचं नाही आणि त्या चींचीच्या वनात एक तळं आहे त्या तळ्याजवळ अजिबात जायचे नाही. पण आम्ही येत असतांना आम्हाला तहान लागली व आम्ही त्या तळ्यावर गेलो तिथे आम्हाला एक माणूस भेटला. पूर्ण काळे कपडे दाढी वाढलेली त्याचे तोंड दात आज हि आठवले तरी जीवाचा थरकाप उडतो. त्या माणसाने आम्हाला हटकले तसे आम्ही पळतच सुटलो. आम्ही जेवढ पळायचो पुन्हा त्या तळ्यापाशीच यायचो. आम्ही पूर्ण घाबरलो होतो. तसा तो माणूस बोलू लागला हे तळं आवेशीत हाये…. मी बलवान आत्मा हाये… मी प्रेतयोनी मधला हाये अन तुम्ही मनुष्य योनीतले…मी बलवान आहे आणि तुम्ही बलहीन आणि हसायला लागला. तुम्ही या ठिकाणी येऊन मोठी चूक केली आता तुम्हाले माया पासून कोणीच नाही वाचवू शकत आणि हसायला लागला. मी आणि सदू बुआ दत्तू बुआ चे शिष्य होतो. दत्तू बुआ म्हणजे माझे आजोबा, आईचे वडील. आम्ही लहानपणापासून त्यांनाच गुरु मानलेल. आम्ही रोज त्यांच्याकडून शिक्षण घ्यायचो. पण दगडू भाऊ हे सर्वत्र श्रद्धा ठेवणारे… त्यांचे मन कधी एकाजागी लागलंच नाही. तो माणूस बोलू लागला कृष्णपक्ष सुरु हाये. आता तुमच वाचनं कठीण हाये. आणि अचानक तिथून गायब झाला. आम्हाला वाटल भास झाला असावा आम्ही तिथेच थोडं उभ होतो पण तो माणूस परत समोर आलाच नाही आम्ही तिघं तिथून सरळ शेताकडे निघालो आणि शेतात पोहचलो. दत्तू बुआ ला सर्व वृतांत सांगितला आणि ती औषधी त्यांना दिली. दत्तू बुआ बोलले पोर हो नशीब चांगल तुमच म्हणून तुम्ही घरी पोहचलात जा जेवण करा व झोप तुम्ही. आणि दत्तू बुआ माझ्या वडिलांशी बोलू लागले की पावणेबुआ तुम्हाला वाटत नाही का की हे पोर जे सांगतात त्यानुसार काही भलतच घडून राहाल म्हणून, एक प्रेतयोनीतला भूत इतक्या सहजा सहजी हार मानून गायब होऊन जाईल आणि या पोरांना मार्ग मोकळा करून देईल घरी जायचा. वडील बोलले मामा मला तर यात काही वेगळाच संशय येतोय. पण हे दोघे तर ठीक दिसून राह्लेत. दत्तू बुआ बोलले की हेच तर पहेली आहे की अस का घडल असाव ?
आणि सर्व रात्री झोपले…सकाळ झाली तसे दगडू चे बाबा आमच्या घरी ओरडतच आले… दत्तू बुआ हे पोर काल जंगलातून घरी आले पण दगड्या काही अलगच करून राहला… बुआ बोलले मला वाटलच होत की इतक्या सहजा सहजी हे पोर त्या प्रसंगातून बाहेर पडलेच कसे.. ?
दगड्याचे बाबा बोलू लागले की मामा आता तुम्हीच पहा काय करता येईल तर आणि दत्तू बुआ, माझे वडील, सदू आणि मी व इतर सर्व दगडू भाऊच्या भेटीला गेलो. दगडू भाऊला बघून सर्वांचे होश उडाले. दगडू भाऊने अंगावरचे सर्व कपडे काढून फेकलेले. एका अंधाऱ्या खोलीत भिंतीच्या आडोशाला ते बसून होते आणि फारच कटू शब्दात काहीतरी पुटपुटत होते. जसे दत्तू आबा त्यांच्या जवळ गेले तसे ते आक्रमक झाले त्यांच्या अंगावर धावून गेले. त्यांच्या अंगाचा दुर्गंध येत होता. ते सारखे सारखे मांस खायला मागत होते. आणि एकाएकी रडायला लागायचे तसे आजोबांनी हे सर्व बघितले आणि बोलले की बुआ तुम्ही सर्वात प्रथम घरातील तामसिक वातावरण बंद करा. तुम्ही मांस, मदिरा यांना दिलेले घरातील स्थान आज तुम्हाला हे दिवस दाखवत आहे. हा दगडू घरून काय करून गेला होता ते जाणून घेणे आधी महत्वाचे. दगडू च्या बाबाने दगडू च्या आईला इशारा केला तश्या त्या घरात गेल्या व त्यांनी सुनेला विचारले व बाहेर येऊन होकारार्थी मान हलवली तसे माझे आजोबा बोलले बुआ संस्कार महत्वाचे असतात, तेच तुम्ही देऊ नाही शकलात. कधी पण काहीही करायचं दिवस असो की रात्र काहीच पाहन नाही. दिवस-वार, वेळ याचं काहीच महत्व नसल की असे काहीना काही घडतेच. याने संग केला आणि आंघोळ न करताच जंगलात गेला त्यात मदिरा आणि मांस भक्षण हे तर आदतच झालेली आहे. मग अस भूत मानगुटीवर नाही बसणार तर काय ? बुआ याला पिशाच्च बाधा झाली आहे. ती दूर करणे महत्वाचे. आणि आजोबांनी सर्वांना सांगितले की घरी चाला. आणि लहान मुलांना याच्यापासून दूरच ठेवा.
आजोबा व आम्ही सर्व घरी आलो तसे आजोबा सांगू लागलेत की मनुष्य मेल्यानंतर हे जग संपत नाही किंवा तो कुठल्याही बंधनातून मुक्त होत नसतो. मरणाच्या वेळेला त्या मनुष्याची जी इच्छा, कामना, त्याचे कर्म, दिवस-वार, यावर त्यांची मेल्यानंतर उत्पत्ती होत असते. जे या सृष्टीत उत्पन्न झालेले आहे ते नष्ट सुद्धा होणारच. उत्पत्ती आणि नाश हे तर संसार चक्रच आहे. या चक्राचे बंधन प्रत्येकालाच आहे. आणि प्रकृतीचे नियम आहेत. काही मर्यादा आहेत, ते सर्वांनाच लागू होतात. पण त्या नियमांचे त्या मर्यादेचे उल्लंघन झाले की अशी समस्या उद्भवते. अतिरिक्त अहंकार हा नेहमी पतनाचाच मार्ग प्रस्तापित करत असतो. स्वताच्या मनाला वाटेल तसे वागणे कधी कुणाचे ऐकणे नाही. अशे जे भिन्न प्रवृत्तीचे असतात त्यांसोबतच असे घडते. तसाच हा पिशाच्च सुद्धा उत्पन्न झालेला आहे. व त्याने सुद्धा त्याला पसंद पडेल. त्याच्या अतृप्त इच्छा पूर्ण करून देणारा देह निवडला. आणि आजोबांनी दगडू ची कुंडली मागवली व पाहू लागले व त्यात सुद्धा ते बोलले की हि पिशाच्च बाधाच आहे. आणि दगडू च्या बाबांना सांगू लागलेत की बुआ आता बस्स झाल. आता सुधारायची वेळ आली आहे. बंद करा आता जे तुम्ही वर्षानुवर्ष चालवले. तेवढ्यात दगडू ची आई धावत आली व बोलली की बुआ तो दगड्या कसा कसा करतोय त्याने दोन बकऱ्या खाल्ल्या…. तसे आजोबांनी सांगितले की त्याला साखळ दंडाने बांधून ठेवा. आणि त्यावर त्वरित उपाय करा, अन्यथा समस्या हाताबाहेर जायची. आणि सर्वांना जवळ बोलवून आजोबांनी माझ्या वडिलांना सांगितले की दगड्याचे बाबा कोणी दुसरे नाहीत आणि तुमचच घरातल घर त्यामुळे त्याला तुमच्या घरात या पवित्र स्थानी जागा द्या त्या सर्वांना या पवित्रतेत राहू द्या. दगडू चे बाबा व त्यांचा सर्व परिवार राहत घर सोडून आमच्याकडे राहायला आलेत. मग त्या सर्वांना सांगितले की तुम्ही श्रीदत्तात्रय स्वामींच्या दर्शनाला याला घेऊन जा व तिथे प्रण घ्या की आजनंतर कधीच मासाहार, मदिरापान, व तामसिक वृत्तीने वागणार नाही म्हणून आणि पवित्रते कडे पहिले पाऊल उचला. त्यांची महिमा अगाध आहे. ते पवित्र मनाने केलेल्या भक्तांच्या आवाजाला नक्कीच धावून येतात. तीच शक्ती तुम्हाला या दुखःतून सावरू शकते. आबा व आम्ही सर्व श्रीदत्तात्रेयांच्या दर्शनाला गेलो तिथे दगडूला सोडून देण्यात आले. त्याच्या आईने २१ दिवसांचा उपवास व सतत स्मरण करण्याचा निर्णय घेतला. दगडूची पत्नी सुद्धा त्याच्या मंगलस्वास्थासाठी प्रार्थना करू लागली. आजोबांनी श्रीदत्तात्रेयांचे स्मरण केले व ध्यानाला बसले. त्यांनी दगडूचे डोके जसे श्रीचरणावर नेवू केले तसे दगडू किंचाळायला लागला. जोर-जोरात ओरडू लागला, झाडांवर सरसर चढू लागला. आणि अचानक एका कुंडात उडी मारून तळाशी गेला. इकडे आजोबा देह रक्षा मंत्राचा जप करू लागलेत. आणि त्यांनी एका घुबडाला बोलावले तसे एक घुबड उडत तिथे आले व ते विनम्रतेने तिथे बसले आजोबा काहीतरी बोलले तसे त्याने त्याचे एक पंख दिले व ते उडून गेले. आजोबांनी ते पंख घेतले विविध मंत्र म्हणून त्याला अभिमंत्रित केले, नंतर थोडा अंगारा घेतला एका कापडात हे सर्व बांधले व त्याचा ताईत बनवून दगडूच्या गळ्यात घालणार तसा दगडू किंचाळायचा, उड्या मारायचा, गर गर गोल गोल फिरायचा, आजोबांवर चालून जायचा, त्याने दोन वेळा आजोबाना ढकलून दिले, तसे आजोबांनी व सर्वांनी मिळून त्याच्या गळ्यात ताईत घातला तसा दगडू ओरडला व खाली कोसळला. तसा पिशाच्च बाहेर आला व आजोबांशी बोलू लागला माया इच्छा जद्लोक पुऱ्या होत नाहीत मी शांत बसणार नाही मी याले परत धरीन. आजोबांनी त्याला भस्म फेकून मारले तसा पिशाच्च दूर जाऊन पडला. आजोबांनी दगडूला उठवले देवाच्या चरणात घातले आणि दगडूला बोलू लागले की पोरा बघ याच शक्तीने तुझे
प्राण वाचवले आज यांच्यासमोर तुला काहीतरी चांगला प्रण घ्यायलाच पाहिजेत. तसे दगडू बोलला आबा मी चुकलो मला क्षमा करा. खरच मी मनुष्य असून पशु प्रमाणे वागलो मी सर्व प्रकृतीचे नियम सोडून स्वताच्या मनाप्रमाणे वागलो. मला ईश्वराचा विसर पडला होता. देवासमोर हात जोडले की झाल. वर्षातून एक दोन वेळा उपवास व्रत केले की झाल असे मला वाटायचे, किंवा म्हातारपणी काय काम राहते म्हातारे झालो की करूया देव-देव असे म्हणून मी जगायचो पण आज मी दोन प्रकारची दुनिया बघितली जी सर्वांना दिसते ती मनुष्यांची आपली दृश्य व जी कुणालाच दिसत नाही ती अदृश्यांची अतृप्त आत्म्यांची दुनिया. त्यात खूप मोठ्या प्रजाती होत्या खूप मोठे वेगवेगळे भूत होते. ते लोकांना का पछाडतात ? त्यांच्या इच्छा काय असतात ते सर्व मी बघितले. मी आज पासून फकत याच शक्तीला शरण जाणार. व सात्विकतेच्या मार्गावर जीवन व्यतीत करणार. असे दगडू चे जीवन सावरले व दगडू ईश्वर शक्ती पुढे विनम्रतेने झुकला आणि त्याचे सर्व दुखः सर्व त्रास दूर झाला. तसे मी व सदू ने आजोबांकडून खूप काही शिकून घेतले व त्यांनाच गुरु मानून त्यांनाच सर्वस्व अर्पण केले. आणि आज त्यांच्याच कृपेमुळे मी तुमचे मार्गदर्शन करतोय. तेवढ्यात सुरश्या बोलला दादा बस… झाली पण का कथा ? दादा अजून सांगा न. सदू बुआ बोलले पोरा उद्या आणखी नवीन कथा सांगेन मी तुझ्या दादांनी व मी खूप मोठ्या कथा अनुभावल्या आणि आमचे गुरुजी आम्हाला खूप काही शिकवून गेलेत. सदू बुआ बोलले पूर्ण समजल दादा मला की माझ्या मुलाला काय झाल असेल तर. मी त्याला सुद्धा चांगल्या सत्मार्गाने चालायची प्रेरणा देईल. व दादा बोलू लागले की अशा प्रकारे ईश्वरीय शक्ती मुळे दगडू वाचला होता. त्यामुळे सर्वांनी प्रकृतीचे नियम व मनुष्य जन्माच्या मर्यादा पाळायला पाहिजेत. थोरा-मोठ्यांचे ऐकले पाहिजेत. देव-धर्म करायला, पौराणिक कथा वाचायला आणि तीर्थयात्रा करायला म्हातारच व्हायला पाहिजेत असे काही नाही. मनुष्य जन्म असो की कोणाचाही जन्म हा पाण्याचा बुडबुडा आहे. जीवनाचा अंत केव्हाही होऊ शकतो म्हणून वर्तमानात जगा. आजचा विचार करा व आजच कर्म करा. आजचे काम उद्यावर ढकलू नका. अशाप्रकारे एका पिशाच्च्याने ईश्वर शक्ती समोर हार मानली.
ही काल्पनिक कथा असून त्याचा वास्तविकतेशी काही एक संबंध नाही. यातील नावे, ठिकाण, सर्व काल्पनिक आहे. फक्त मनोरंजनासाठी बनवली असून एमएच २८.इन अशा कुठल्याही अंधश्रद्धेला खतपाणी घालत नाही. अथवा याच्याशी एमएच २८.इन चा कुठलाही संबंध नाही.